Vạ Tuyệt Thông Là Gì?

Hỏi: Xin Cha giải thích rõ hình phạt gọi là Vạ tuyệt thông của Giáo Hội.

Trả lời: Vạ tuyệt thông (ex-communication) là hình phạt nặng nề nhất của Giáo Hội dành cho những ai cố tình vi phạm một số tội nặng và ngoan cố không chịu sửa đổi hay sám hối. 

Qua bí tích rửa tội, người tín hữu gia nhập Giáo Hội và được hiệp thông hay tham dự vào những lợi ích thiêng liêng trong Cộng Đồng Giáo Hội. Do đó, khi phạm một tội trọng nào hoặc có những hành động gây thương tổn cho niềm tin của Giáo Hội và tạo gương xấu nghiêm trọng thì đương nhiên đã tự tách mình ra khỏi sự hiệp thông nói trên.

Trong thời sơ khai, Giáo hội cũng đã loại trừ (phạt) những người phạm những tội dâm ô, loạn luân ra khỏi cộng đoàn như ta đọc thấy trong Thư Thánh Phao Lô gửi tín hữu Cò-rin-tô sau đây:

“Đi đâu tôi cũng nghe nói đến chuyện dâm ô giữa anh em, mà là thứ dâm ô không thấy xảy ra ngay cả nơi dân ngoại… Lẽ ra anh em phải loại trừ kẻ làm điều ấy ra khỏi cộng đoàn của anh em…” (1 Cor:1-2)

Dầu vậy, Thánh Phaolô vẫn tỏ lòng thương xót và hy vọng những người này được cứu độ trong ngày sau hết khi ngài viết tiếp: “Chúng ta hãy nộp con người đó cho sa-tan để phần xác nó bị hủy diệt, con phần hồn được cứu thoát trong Ngày của Chúa.” (cf. 5:5)

Ngày nay, Giáo Hội chỉ sử dụng hình phạt này cho những ai cố tình và công khai phạm những tội hay có hành động gây gương xấu trầm trọng mà không chịu nhận lỗi và sửa chữa.

Giáo luật, và Giáo lý của Giáo Hội liệt kê một số tội bị vạ tuyệt thông như sau:

1. Mắc vạ tuyệt thông tiền kết những người bội giáo (apostate), lạc giáo (heretic) hay ly giáo (schismatic) (can #1364)

2. Ai quăng ném Bánh Thánh (Mình Thánh Chúa) lấy hoặc cất giữ với mục đích phạm thánh (sacrilegious purposes) bị vạ tuyệt thông tiền kết dành cho Tòa Thánh. (#1367)
3. Người nào hành hung Đức Thánh Cha sẽ bị vạ tuyệt thông tiền kết dành cho Tòa Thánh. (# 1370, &1)

3. Giám mục nào không có Ủy nhiệm thư của Đức Giáo Hoàng mà phong chức giám mục cho người khác, cũng như người được truyền chức do Giám mục này đều mắc vạ tuyệt thông tiền kết dành cho Tòa Thánh. (# 1381)

4. Ai thi hành và phụ giúp việc phá thai có kết quả sẽ bị vạ tuyệt thông tiền kết. (#1397; GLGHCG #2272)

6. Cha giải tội nào vi phạm ấn tòa giải tội (tiết lộ tội hối nhân xưng) phải bị vạ tuyệt thông tiền kết dành cho Tòa Thánh. (# 1388, & 1)

Ai Có Quyền Ra Và Tha Vạ Tuyệt Thông ?

 

1. Vạ tuyệt thông có thể là hậu kết (ferendae sententiae) nghĩa là chỉ ràng buộc phạm nhân sau khi vạ được tuyên án. Một Giám mục có thể ra vạ tuyệt thông hậu kết cho người ngoan cố không chịu sửa lỗi nặng đã được cảnh cáo. Nếu chịu hối lỗi thì Giám mục có thể tha vạ này.

2. Vạ tuyệt thông có thể là tiền kết (latae sententiae) nghĩa là đương nhiên bị vạ này khi phạm một trong những tội hay lỗi nghiêm trọng ghi trên đây. Chỉ có Tòa Thánh tức là chính Đức Giáo Hoàng được giải vạ này mà thôi.

Tuy nhiên, trong trường hợp nguy tử thì bất cứ linh mục nào cũng được phép tha mọi tội và giải vạ tuyệt thông tiền hay hậu kết. (x. GLGHCG #1463)

Hậu Quả Của Vạ Tuyệt Thông

Giáo luật nói rõ những hậu quả của vạ tuyệt thông như sau:

1. Không được cử hành hay lãnh nhận mọi bí tích kể cả á bí tích của Giáo Hội.

2. Đối với giáo sĩ và tu sĩ: không được hành xử mọi chức vụ, tác vụ hay bất cứ nhiệm vụ nào cũng như bị cấm hưởng dùng các đặc ân đã được ban cấp trước đó. (x. can # 1331)

Nói tắt một lời: người bị vạ tuyệt thông tạm thời bị tách ra khỏi mọi hiệp thông với Giáo Hội cho đến khi vạ được tha bởi thẩm quyền Giáo Hội.

Kết luận: Vạ tuyệt thông, dù là hình phạt nặng nhất của Giáo Hội, nhưng không có nghĩa là lời kết án vĩnh viễn cho ai phải ra khỏi sự hiệp thông với Cộng đồng Dân Chúa. Nghĩa là Giáo Hội vẫn mở rộng cửa để đón nhận trở lại những phạm nhân có thiện chí ăn năn và xin được tha lỗi. Vì thế hình phạt này chỉ tạm thời cho những phạm nhân ngoan cố không chịu ăn năn, sửa lỗi mà thôi.

Lm. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn