Bài Ðọc I: Hc 35, 15b-17. 20-22a
“Lời cầu nguyện của người khiêm nhường vọng lên tới các tầng mây”.
Trích sách Huấn Ca.
Chúa là quan án, Người không xem sao vinh quang loài người. Chúa không vì nể kẻ nghịch với người nghèo khó, và Người nhậm lời kẻ bị áp bức kêu cầu. Người không khinh rẻ kẻ mồ côi khẩn nguyện, cũng không khinh rẻ người goá bụa, khi nó bày tỏ lời than van.
Nỗi hồn đắng cay, của lễ được nhận, và tiếng kêu oan kíp thấu tầng mây. Lời cầu nguyện của kẻ khiêm nhường vọng lên tới các tầng mây: nó sẽ không yên lòng cho đến khi lời nguyện nó đến nơi, và nó chẳng rút lui cho đến khi Ðấng Tối Cao đoái nhìn. Chúa sẽ không trì hoãn, Người sẽ xét đoán những người công chính và sẽ ra lời phán quyết.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 33, 2-3. 17-18. 19 và 28
Ðáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).
Xướng: 1) Tôi chúc tụng Thiên Chúa trong mọi lúc, miệng tôi hằng liên lỉ ngợi khen Người. Trong Thiên Chúa linh hồn tôi hãnh diện, bạn nghèo hãy nghe và hãy mừng vui.
Ðáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).
2) Thiên Chúa ra mặt chống người làm ác, để tẩy trừ di tích chúng nơi trần ai. Người hiền đức kêu cầu và Chúa nghe lời họ, Người cứu họ khỏi mọi nỗi âu lo.
Ðáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).
3) Thiên Chúa gần gũi những kẻ đoạn trường, và cứu chữa những tâm hồn đau thương giập nát. Thiên Chúa cứu chữa linh hồn tôi tớ của Người, và phàm ai tìm đến nương tựa nơi Người, người đó sẽ không phải đền bồi tội lỗi.
Ðáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).
Bài Ðọc II: 2 Tm 4, 6-8. 16-18
“Từ đây triều thiên công chính đã dành cho cha”.
Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gửi Timôthêu.
Con thân mến, phần cha, cha đã già yếu, giờ ra đi của cha đã gần rồi. Cha đã chiến đấu trong trận chiến chính nghĩa, đã chạy đến cùng đường và đã giữ vững đức tin. Từ đây triều thiên công chính đã dành cho cha. Và trong ngày đó, Chúa là Ðấng phán xét chí công sẽ trao lại cho cha mũ triều thiên ấy; nhưng không phải cho cha mà thôi, mà còn cho những kẻ yêu mến trông đợi Người xuất hiện.
Lần đầu tiên cha đứng ra biện hộ cho cha, thì chẳng ai bênh đỡ cha, trái lại mọi người đều bỏ mặc cha: xin chớ chấp tội họ. Nhưng Chúa đã phù hộ cha và ban sức mạnh cho cha, để nhờ cha mà lời rao giảng được hoàn tất, và tất cả các Dân ngoại được nghe: vậy cha đã thoát khỏi miệng sư tử. Chúa đã giải thoát cha khỏi mọi sự dữ và cứu lấy cha để đưa vào nước Người trên trời. Nguyện chúc Người được vinh quang muôn đời! Amen.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Ga 14, 5
Alleluia, alleluia! – Chúa phán: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống; không ai đến được với Cha mà không qua Thầy”. – Alleluia.
Phúc Âm: Lc 18, 9-14
“Người thu thuế ra về được khỏi tội”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, Chúa Giêsu nói dụ ngôn sau đây với những ai hay tự hào mình là người công chính và hay khinh bỉ kẻ khác: “Có hai người lên đền thờ cầu nguyện, một người biệt phái, một người thu thuế. Người biệt phái đứng thẳng, cầu nguyện rằng: ‘Lạy Chúa, tôi cảm tạ Chúa vì tôi không như các người khác: tham lam, bất công, ngoại tình, hay là như tên thu thuế kia; tôi ăn chay mỗi tuần hai lần và dâng một phần mười tất cả các hoa lợi của tôi’. Người thu thuế đứng xa xa, không dám ngước mắt lên trời, đấm ngực và nguyện rằng: ‘Lạy Chúa, xin thương xót con là kẻ có tội’. Ta bảo các ngươi: người này ra về được khỏi tội, còn người kia thì không. Vì tất cả những ai tự nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nâng lên”.
Ðó là lời Chúa.
BÀI 1: XIN TẠ ƠN THIÊN CHÚA
Suy Niệm
Khi nghĩ về người Pharisêu, ta thường nghĩ đến thói giả hình.
Quả thực, có một số người Pharisêu như vậy,
nhưng không phải tất cả đều thế đâu.
Thật ra, nhóm Pharisêu là nhóm rất đạo đức.
Và họ đạo đức thực lòng, chứ không giả dối.
Họ đã chuyên cần học hỏi về Luật Chúa,
và muốn giữ cẩn thận Luật ấy trong mọi hoàn cảnh.
Ông Pharisêu trong dụ ngôn sau của Đức Giêsu
không phải là người giả hình.
Ông ấy thực sự rất đạo đức,
và được mọi người ngưỡng mộ.
Khi nghe lời cầu nguyện của ông trên Đền thờ,
nhiều người Do-thái thầm mơ ước sống được như vậy.
Trước hết, ông đã tránh được những sai phạm lớn
như trộm cắp, bất chính, ngoại tình.
Ông còn ăn chay mỗi tuần vào thứ hai và thứ năm,
dù luật chỉ buộc ăn chay mỗi năm một lần (Lv 16,29-30).
Ông nộp thuế thập phân về tất cả mọi thu nhập,
dù luật chỉ buộc nộp về hoa lợi, chăn nuôi (Lv 27,30-31).
Ngược lại, khi nghe lời cầu nguyện của anh thu thuế,
ta thấy anh chỉ nhận mình là tội nhân,
cần đến tình thương xóa tội của Thiên Chúa (Lc 18,13).
Dưới mắt nhiều người, anh là kẻ thù của dân tộc,
và là kẻ có đời sống không trong sạch chút nào.
Cả hai đều gọi tên Thiên Chúa khi bắt đầu cầu nguyện.
Nhưng Thiên Chúa sẽ nhậm lời cầu nguyện của ai?
Ai là người chạm được vào trái tim của Thiên Chúa?
Những người Do-thái thời Đức Giêsu trả lời ngay:
Dĩ nhiên là ông Pharisêu đạo đức.
Nhưng câu khẳng định của Đức Giêsu để kết dụ ngôn
hẳn đã làm nhiều người chưng hửng :
Anh thu thuế tội lỗi, khi xuống núi để về nhà mình,
thì được Thiên Chúa nhìn nhận là người công chính,
hơn là ông Pharisêu đạo hạnh (Lc 18,14).
Đây là một sự đảo ngược lạ lùng bởi Thiên Chúa.
Thiên Chúa có lối đánh giá khác với con người.
Ngài không chỉ để ý đến cái bên ngoài,
nhưng nhìn thấu tấm lòng bên trong.
Ngài chỉ thi ân khi gặp được một tấm lòng chờ đợi.
Anh thu thuế đã mở cửa cho Chúa, và đã van xin.
Anh khiêm tốn đứng xa, không dám ngước mắt lên,
chỉ biết đấm ngực để tỏ lòng sám hối.
Ngược lại, ông Pharisêu chẳng xin gì.
Ông thấy mình chu toàn quá tốt những điều luật dạy,
bởi đó ông thấy mình chẳng cần Chúa xót thương.
Những việc hoành tráng ông làm khiến ông trở nên tự phụ,
và coi khinh anh thu thuế đang đứng cuối Đền thờ.
Thiên Chúa dễ gặp anh thu thuế hơn, vì lòng anh mở.
Ngài khó gặp ông Pharisêu, vì cửa lòng ông khép.
Tiếc thay, công đức của ông lại thành bức tường cao
ngăn ông gặp Chúa và tha nhân.
Còn tội của anh thu thuế lại thành nhịp cầu gặp gỡ Chúa.
Ở thế kỷ 21, nhiều người vẫn sống như anh thu thuế.
Họ sống trong hoàn cảnh khách quan là có tội,
vì vấp ngã, vì nghề nghiệp, vì chuyện hôn nhân…
và họ không dễ thoát ra khỏi tình trạng tội lỗi đó.
Dụ ngôn trên đây của Chúa Giêsu đem lại hy vọng
cho những người đang mất hy vọng vào đời mình.
Thiên Chúa không chê bỏ việc ăn chay hay dâng cúng,
cũng không cấm chúng ta tích đức, lập công.
Nhưng Đức Giêsu nhắc chúng ta nhớ rằng
ơn cứu độ không mua được bằng nỗ lực bản thân,
nhưng là quà tặng Chúa ban mà ta đưa tay lãnh nhận.
Ai trong chúng ta cũng giống anh trộm lành
nhận được tin vui vào giây phút cuối (Lc 23,42).
Cầu Nguyện
Lạy Cha,
những tội chúng con phạm
vừa mang dáng dấp tội Ađam,
lại vừa mang dáng dấp tội Cain.
Tội nào cũng là khép lại trên chính mình,
khước từ Thiên Chúa và quay lưng trước anh em.
Tội nào cũng lấy mình làm trung tâm
và quy tất cả về mình.
Xin cho chúng con đừng nhìn ngắm công trạng của mình,
nhưng nhìn vào những nén bạc Cha giao
mà chúng con chưa đầu tư sinh lợi cho đủ.
Xin cho chúng con đừng tự mãn nhìn về quá khứ,
nhưng hướng đến tương lai với bao điều cần thực hiện.
Lạy Cha,
xin cho chúng con đừng lấy đức hạnh của mình
làm thước đo người khác,
đừng cứng cỏi lạnh lùng khi đánh giá anh em.
Ước gì chúng con có quả tim như Con Cha,
hiền lành và khiêm nhượng,
để chúng con có thể mở ra đến vô cùng
trước những đòi hỏi của Cha và nhu cầu của anh em. Amen.
BÀI 2: XIN THƯƠNG XÓT CON
Suy Niệm
Khi Ðức Giêsu đưa ra kết luận:
người thu thuế được nên công chính, còn người Pharisêu thì không.
những người nghe Ngài hẳn đã ngỡ ngàng.
Ông Pharisêu là mẫu mực trong việc giữ Luật.
Những điều xấu xa tiêu cực, ông không làm.
Những điều Luật đòi hỏi, ông còn làm hơn thế.
Lời cầu nguyện của ông hết sức tự phát và chân thành,
một lời nguyện mà nhiều người đạo đức thèm muốn.
Tại sao Thiên Chúa lại không nhìn đến ông?
Tại sao Thiên Chúa lại thương người thu thuế tội lỗi,
dù anh ta nào đã hứa bỏ cái nghề tồi tệ đó,
nào đã chịu đền bù bao nhũng lạm mình gây ra?
Tình thương của Thiên Chúa thì nghịch lý, nhưng không vô lý.
Chúng ta cần nhìn ông Pharisêu cầu nguyện.
Ông đứng tách biệt với những người khác trong Ðền Thờ.
Mắt ông vẫn thấy anh thu thuế đứng xa phía dưới.
Chúng ta cần nghe lời ông cầu nguyện.
Ông muốn dâng lên Thiên Chúa một lời tạ ơn,
nhưng tạ ơn lại trở thành so sánh mình với người khác,
và đầy ứ cái tôi tự mãn, tự hào:
tôi không như bao kẻ khác, tôi ăn chay, tôi nộp thuế…
Cái tôi của ông thật tuyệt vời, hơn hẳn người khác.
Cái tôi của ông quá ngon lành, bảo đảm,
nên ông không cần xin Chúa thêm điều gì.
Ông chỉ khoe Chúa những thành tích của ông,
hay đúng hơn ông đang ngắm mình và độc thoại.
Ðời sống của ông Pharisêu đầy đặn quá, tròn trịa quá
đến nỗi Thiên Chúa trở nên thừa.
Ngài chẳng tìm ra một kẽ hở nào để vào đời ông
nên Ngài đành chịu đứng ngoài.
Ngược lại anh thu thuế thì run rẩy xấu hổ,
chẳng dám ngước nhìn Chúa, chẳng dám lại gần tha nhân.
Anh thấy rõ các tội của mình,
và thấy mình bất lực, bế tắc, tự sức không sao tháo gỡ.
Anh chỉ còn biết cậy dựa và phó thác cho Tình thương.
Người thu thuế thật là con người tội lỗi,
nhưng tội của anh đã trở nên một kẽ hở
để Thiên Chúa có thể đi vào đời anh.
Chính sự trống rỗng của anh đã thành khoảng trống cho Thiên Chúa.
Tội lỗi hay công đức
đều có thể làm ta khép lại hay mở ra.
Ðiều quan trọng là thấy mình luôn luôn cần Chúa.
Tiếc là ông Pharisêu chưa nhận ra khuyết điểm của mình.
Ông về nhà mà không biết mình chẳng được Chúa ưu ái.
Ông về nhà mà vẫn khép kín tự mãn như lúc lên đền.
Làm sao tôi có được sự trung tín của ông Pharisêu
và sự khiêm hạ của anh thu thuế?
Làm sao tôi tận dụng mọi năng lực Chúa ban
mà vẫn hoàn toàn phó thác cho Chúa định liệu?
Ước gì đời tôi có nhiều kẽ hở để Chúa vào.
Gợi Ý Chia Sẻ
1. Càng thánh thiện thì càng thấy mình cần đến Thiên Chúa. Khi nào trong cuộc sống bạn thấy mình cần Chúa hơn cả?
2. Chúng ta vẫn thường ngấm ngầm so sánh mình với người khác như ông Pharisêu. Khi sống đạo đức, chúng ta rất dễ rơi vào thái độ tự hào. Làm sao để thắng được tính xấu này?
Cầu Nguyện
Lạy Cha, những tội chúng con phạm
vừa mang dáng dấp của tội Ađam
vừa mang dáng dấp của tội Cain.
Tội nào cũng là khép lại trên chính mình,
khước từ Thiên Chúa và quay lưng trước anh em.
Tội nào cũng là lấy mình làm trung tâm
và qui tất cả về mình.
Xin cho chúng con đừng nhìn ngắm công trạng của mình,
nhưng nhìn vào những nén bạc Cha giao
mà chúng con chưa đầu tư sinh lợi cho đủ.
Xin cho chúng con đừng tự mãn nhìn về quá khứ,
nhưng hướng đến tương lai với bao điều cần thực hiện.
Lạy Cha, xin cho chúng con đừng lấy đức hạnh của mình
làm thước đo người khác,
đừng cứng cỏi lạnh lùng khi đánh giá tha nhân.
Ước gì chúng con có quả tim như Con Cha,
hiền lành và khiêm nhượng,
để chúng con có thể mở ra đến vô cùng
trước những đòi hỏi của Cha và nhu cầu của anh em. Amen.
BÀI 3: TỰ HÀO
Suy Niệm
Ðạo đức là một điều tốt,
nhưng tự hào về đạo đức của mình lại là một nguy cơ
Làm việc lành là một điều tốt,
nhưng nếu việc lành khiến tôi khinh miệt tha nhân
thì thật là nguy hiểm.
Dụ ngôn trên đây cho thấy hai khuôn mặt trái ngược:
người Pharisêu công chính và người thu thuế tội lỗi.
Chúng ta cần hình dung cách đứng cầu nguyện của họ,
và cần suy nghĩ về những lời họ thưa với Chúa.
Lời nguyện nào cũng phản ảnh tâm hồn.
Người Pharisêu trước hết dâng lời tạ ơn Thiên Chúa,
vì ông thấy mình hơn kẻ khác nhiều.
Ông liệt kê những tội ông không hề phạm,
và những việc đạo đức ông quen làm,
vượt quá điều Lề luật đòi hỏi.
Ông vừa cầu nguyện, vừa liếc mắt nhìn
anh thu thuế đứng ở xa phía dưới.
Ông thấy mình hơn hẳn anh ta.
Quả thật ông là một người giàu,
vì ông chẳng có gì phải khẩn xin Thiên Chúa.
Ngược lại, anh thu thuế lại là người nghèo.
Anh muốn làm lại cuộc đời,
nhưng hầu như không sao làm nổi.
Nếu hoán cải, chắc anh phải bỏ nghề,
nhất là phải bồi thường mọi gian lận xưa nay.
Anh không dám ngước mắt lên trời,
chỉ biết đấm ngực nài xin lòng thương xót Chúa.
Thiên Chúa sẽ nghiêng về phía ai?
Ngài không nghiêng về người Pharisêu,
kẻ tự hào mình công chính và khinh rẻ tha nhân,
nhưng Ngài cúi xuống người thu thuế
và đáp lại lời nài xin của anh,
vì anh không cậy dựa vào công đức của mình
nhưng vào lòng thương xót của Chúa.
Chúng ta không thể làm cho mình trở nên thánh thiện
nhờ thực hành một số việc đạo đức nào đó.
Chúng ta cũng không thể mua được Nước Trời
chỉ nhờ những cố gắng nỗ lực của bản thân.
Trở nên thánh, nên công chính
là việc Chúa làm nơi tôi,
là quà tặng Ngài ban cho tôi.
Tôi chỉ cần khiêm tốn mở ra,
để cho Ngài chiếm lấy mọi khoảng đời của mình,
chi phối mọi khoảnh khắc của ngày sống.
Nên thánh là để cho Chúa chinh phục và yêu thương.
Thánh nhân chẳng bao giờ là người tự hào,
nhưng là người càng lúc càng cần đến Thiên Chúa.
Gợi Ý Chia Sẻ
1. Bạn nghĩ gì với những lời cầu nguyện của bạn? Có khi nào nó giống với lời cầu của người Pharisêu không?
2. Chúng ta thường xét đoán người khác theo cái nhìn bên ngoài. Có khi nào bạn thấy mình mắc phải sai lầm khi vội vã xét đoán người khác không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa,
khi đến cới Chúa
con tháo bỏ đôi giày những tham vọng của con
con cởi bỏ đồng hồ thời khóa biểu của con,
con đóng lại bút viết các quan điểm của con,
con bỏ xuống chìa khóa sự an toàn của con,
để con được ở một mình với Ngài.
Lạy Thiên Chúa duy nhất và chân thật,
sau khi được ở với Ngài,
con sẽ xỏ giày vào
để đi theo con đường của Chúa
con sẽ đeo đồng hồ
để sống trong thời gian của Chúa,
con sẽ đeo kính vào
để nhìn thế giới của Chúa,
con sẽ mở bút ra
để viết những tư tưởng của Chúa,
con sẽ cầm chìa khóa lên
để mở những cánh cửa của Chúa. (Graham Kings)
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ