Đức Giáo Hoàng Lêô XIV phát biểu với phóng viên cấp cao Elise Ann Allen trong cuộc phỏng vấn trực tiếp đầu tiên trong triều đại Giáo Hoàng của ngài vào ngày 18 tháng 9 năm 2025 tại Vatican.
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cho biết vai trò chính của ngài với tư cách là người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo là củng cố đức tin của người Công Giáo và chia sẻ Tin Mừng với thế giới, chứ không phải giải quyết các cuộc khủng hoảng toàn cầu. Ngài nói rằng “Tôi không xem vai trò chính của mình là cố gắng trở thành người giải quyết các vấn đề của thế giới. Tôi hoàn toàn không xem vai trò của mình là như vậy, mặc dù tôi nghĩ Giáo Hội có một tiếng nói, một thông điệp cần tiếp tục được rao giảng, được nói ra và nói to.”
Các Vấn Đề Nóng
Trong cuộc phỏng vấn này, vị Giáo Hoàng sinh ra ở Hoa Kỳ đầu tiên đã giải thích cách ngài dự định giải quyết các vấn đề gây chia rẽ trong Giáo Hội, bao gồm cách tiếp cận của ngài đối với các cuộc tranh luận về LGBT (Lesbian – đồng tính nữ, Gay – đồng tính nam, Bisexual – song tính luyến ái, và Transgender – người chuyển giới), khả năng phong chức phó tế nữ, tính hiệp hành và Thánh Lễ Latinh truyền thống.
Ngài cho rằng Giáo Huấn của Giáo Hội về đạo đức tình dục là một chủ đề dẫn tới sự chia rẽ cao, và mặc dù ngài chào đón tất cả mọi người vào trong Giáo Hội, và ngài cũng không có ý định thực hiện những thay đổi nhanh trong thời gian tới.
Ngài có ý định cũng tiếp nối cách tiếp cận cởi mở của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, ngài nói “mọi người đều được mời vào, nhưng tôi không mời một người vào vì họ có hoặc không có bất kỳ danh tính cụ thể nào.”
Ngài nói, “Mọi người muốn giáo lý của Giáo Hội thay đổi, muốn thái độ thay đổi. Tôi nghĩ chúng ta phải thay đổi thái độ trước khi nghĩ đến việc thay đổi những gì Giáo Hội nói về bất kỳ vấn đề nào.” Ngài cũng nói rằng, “Tôi thấy rất khó xảy ra rằng, giáo lý của Giáo Hội về những gì Giáo Hội dạy về tình dục, những gì Giáo Hội dạy về hôn nhân sẽ thay đổi trong tương lai gần.”
Ngài nói thêm, “Các cá nhân sẽ được chấp nhận và đón nhận,” ngài cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc tôn trọng và chấp nhận những người đưa ra những lựa chọn khác nhau trong cuộc sống của họ.
Ngài tiếp tục, “Tôi đã nói về hôn nhân, cũng như Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài còn là giáo hoàng về một gia đình là một người nam và một người nữ kết hôn với nhau qua sự cam kết chung thủy trong bí tích hôn nhân.”
Ngài cũng nói “Vai trò của gia đình trong xã hội đôi khi đã bị ảnh hưởng trong những thập kỷ gần đây, một lần nữa phải được công nhận và củng cố.”
Ngài cũng chỉ trích việc xuất bản các nghi thức chúc phúc cho “những người yêu thương nhau” ở các quốc gia Bắc Âu. Ngài nói rằng họ đã vi phạm các chỉ thị của Giáo Hoàng Phanxicô trong Fiducia Supplicans khi cho phép chúc phúc cho các cặp đôi đồng tính không có trong nghi thức phụng vụ theo đúng quy định của Giáo Hội.
Ngài nói, “Tôi nghĩ rằng giáo huấn của Giáo Hội sẽ tiếp tục như vậy, và đó là tất cả những gì tôi phải nói về điều đó vào lúc này.”
Ngài nói rằng ngài sẽ không thực hiện sự thay đổi là cho phép phong chức phó tế cho phụ nữ vào lúc này. Tuy nhiên, “Tôi hy vọng sẽ tiếp tục theo bước chân của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, bao gồm cả việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong Giáo Hội. Ngài giải thích, tôi nghĩ có một số câu hỏi trước đó phải được đặt ra. … Tại sao chúng ta lại nói về việc phong chức phó tế cho phụ nữ nếu chức phó tế tự nó chưa được hiểu đúng và chưa được phát triển và thúc đẩy đúng mức trong Giáo Hội?”
Ngài lưu ý rằng có một nhóm nghiên cứu trong bối cảnh Thượng Hội Đồng về Tính Hiệp Hành, đặc biệt để xem xét vấn đề các thừa tác vụ trong Giáo Hội, bao gồm cả chức phó tế nữ tiềm năng.
Ngài nói “Có lẽ có rất nhiều điều cần phải xem xét và phát triển vào thời điểm này trước khi chúng ta có thể thực sự đặt ra những câu hỏi khác. Chúng ta sẽ cùng nhau thực hiện điều đó và xem điều gì sẽ xảy đến.”
Đức Giáo Hoàng Lêô mô tả tính hiệp hành, chương trình của Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhằm tham vấn rộng rãi hơn về quản trị và giáo huấn của Giáo Hội ngoài hệ thống cấp bậc, như “một thái độ, một sự cởi mở, một sự sẵn lòng thấu hiểu” và một quá trình “đối thoại và tôn trọng lẫn nhau” có thể mang nhiều hình thức khác nhau.
“Tôi nghĩ có một hy vọng lớn nếu chúng ta có thể tiếp tục xây dựng dựa trên kinh nghiệm của vài năm qua và tìm cách cùng nhau trở thành Giáo Hội.”. Ngài lưu ý, “chúng ta không phải cố gắng biến Giáo Hội thành một loại chính phủ dân chủ, nếu chúng ta nhìn vào nhiều quốc gia trên thế giới ngày nay, dân chủ không nhất thiết là một giải pháp hoàn hảo cho mọi thứ.”
Trong suốt cuộc phỏng vấn, ngài bày tỏ sự sẵn lòng ngồi xuống và lắng nghe quan điểm của bất kỳ ai, bao gồm cả những người ủng hộ Thánh Lễ Latinh truyền thống – mặc dù ngài vẫn chưa quyết định cách giải quyết những căng thẳng liên quan đến việc cử hành Thánh Lễ này. Ngài nói “Nó đã trở thành một vấn đề gây chia rẽ đến mức mọi người thường không sẵn lòng lắng nghe nhau. … Đó tự nó đã là một vấn đề. Điều đó có nghĩa là chúng ta đang đi vào ý thức hệ, chúng ta không còn đi vào kinh nghiệm hiệp thông của Giáo Hội nữa. Đó là một trong những vấn đề trong chương trình nghị sự.” “Giữa Thánh Lễ Latinh (Tridentine – Thuộc Công Đồng Trentô) và Thánh Lễ Vatican II (Thánh lễ của Phaolô VI), tôi không chắc điều đó sẽ đi đến đâu. Rõ ràng là rất phức tạp”, ngài nói thêm “Nó đã trở thành một công cụ chính trị, và điều đó rất đáng tiếc.”
Ngài lưu ý rằng sẽ sớm có cơ hội nói chuyện với những người ủng hộ nghi thức Thánh Lễ Latinh, có khả năng ngài ám chỉ ngài sẽ gặp gỡ họ vào một cuộc hành hương hàng năm của những người sùng mộ nghi thức Thánh Lễ Latinh sẽ diễn ra ở Rôma vào cuối tháng 10.
Sứ Mệnh Của Giáo Hội
Đức Giáo Hoàng Lêô nói rằng một vấn đề khác nằm trong chương trình nghị sự của ngài là các mối quan hệ nội bộ Vatican. Ngài nói rằng, hiện tại các Bộ làm việc theo một cách rất “cô lập.” Ngài ca ngợi sự tập trung đổi mới vào việc truyền giáo trong cuộc cải cách Giáo Triều Rôma của Giáo Hoàng Phanxicô thông qua Tông Hiến Praedicate Evangelium, nhưng ngài cũng nói rằng vẫn còn nhiều việc phải làm. Ngài nói, “Việc thiếu đối thoại, thiếu các công cụ truyền thông giữa các Bộ khác nhau đôi khi đã gây ra những hạn chế và tổn hại lớn cho việc quản trị Giáo Hội. Vì vậy, tôi nghĩ rằng có một vấn đề ở đó, về, ai đó đã sử dụng cụm từ ‘tâm lý cô lập.’ … Chúng ta phải tìm cách để mọi người cùng nhau nói về điều đó.”
Một trong những vấn đề mà Giáo Triều đang phải đối mặt là cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục giáo sĩ. Ngài nói rằng mặc dù nó vẫn chưa được giải quyết, nhưng nó không thể là trọng tâm duy nhất của Giáo Hội. Ngài nói, đó là một thách thức để cân bằng giữa việc cung cấp sự giúp đỡ và công lý cho các nạn nhân với việc tôn trọng quyền của những người bị buộc tội. “Chúng ta đang ở trong một tình thế khó khăn.”
Đức Giáo Hoàng Lêô đặt vấn đề lạm dụng tình dục giáo sĩ vào bối cảnh quan điểm của ngài về vai trò rộng lớn hơn của Giáo Hội trên thế giới: “Chúng ta không thể khiến toàn bộ Giáo Hội chỉ tập trung vào vấn đề này, bởi vì đó sẽ không phải là một phản ứng chân thực đối với những gì thế giới đang tìm kiếm về nhu cầu sứ mệnh của Giáo Hội.”
Ngài nói rằng cách tiếp cận này đối với sứ mệnh của Giáo Hội cũng sẽ ảnh hưởng đến sự tương tác của ngài với người Do Thái, người Hồi Giáo và các Phật Tử. Ngài khẳng định rằng điều quan trọng là phải tôn trọng những người có niềm tin khác nhau, nhưng “Tôi tin rất mạnh mẽ vào Chúa Giêsu Kitô và tin rằng đó là ưu tiên của tôi, bởi vì tôi là Giám Mục Rôma và người kế vị Thánh Phêrô, và Giáo Hoàng cần giúp mọi người, đặc biệt là các Kitô Hữu và Công Giáohiểu rằng đây là con người chúng ta. Và tôi nghĩ đó là một sứ mệnh tốt đẹp.”
Ngài nói trong các cuộc gặp gỡ với đại diện các tôn giáo khác,“Tôi không ngại nói rằng tôi tin vào Chúa Giêsu Kitô và rằng Người đã chết trên thập giá và sống lại từ cõi chết, và chúng tôi cùng nhau được kêu gọi chia sẻ thông điệp đó.”
“Ngài cũng bày tỏ sự hài lòng về điều mà ngài cho là sự cải thiện trong quan hệ với cộng đồng Do Thái. Dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô, mối quan hệ đã xấu đi sau cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023 của Hamas và cuộc chiến sau đó của Ítraen ở Gaza dựa trên sự ủng hộ mạnh mẽ của Giáo Hoàng Phanxicô đối với Palestin.
Ngài nói rằng “Có thể tôi quá tự tin khi tôi dám nói rằng mối quan hệ với cộng đồng Do Thái đã và đang được cải thiện một chút ngay trong vài tháng đầu tiên.”
Lm Giuse Vũ Đức Thiện chuyển ngữ
Nguồn: https://www.catholicnewsagency.com