Bài Ðọc I: Hc 3, 3-7. 14-17a
“Ai kính sợ Chúa, thì thảo kính cha mẹ”.
Trích sách Huấn Ca.
Thiên Chúa suy tôn người cha trong con cái; quyền lợi bà mẹ, Người củng cố trên đoàn con. Ai yêu mến cha mình, thì đền bù tội lỗi; ai thảo kính mẹ mình, thì như người thu được một kho tàng. Ai thảo kính cha mình, sẽ được vui mừng trong con cái, khi cầu xin, người ấy sẽ được nhậm lời. Ai thảo kính cha mình, sẽ được sống lâu dài. Ai vâng lời cha, sẽ làm vui lòng mẹ.
Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống. Nếu tinh thần người sa sút, thì hãy rộng lượng, ngươi là kẻ trai tráng, chớ đành khinh dể người. Vì của dâng cho cha, sẽ không rơi vào quên lãng. Của biếu cho mẹ, sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính của ngươi.
Ðó là lời Chúa.
Đáp ca: Tv 127, 1-2. 3. 4-5
Ðáp: Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.
Xướng: 1) Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người! Công quả tay bạn làm ra bạn an hưởng, bạn được hạnh phúc và sẽ gặp may.
Ðáp: Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.
2) Hiền thê bạn như cây nho đầy hoa trái, trong gia thất nội cung nhà bạn. Con cái bạn như những chồi non của khóm ô-liu ở chung quanh bàn ăn của bạn. Ðó là phúc lộc dành để cho người biết tôn sợ Ðức Thiên Chúa.
Ðáp: Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.
3) Nguyện xin Thiên Chúa từ Sion chúc phúc cho bạn, để bạn nhìn thấy cảnh thịnh đạt của Giêrusalem hết mọi ngày trong đời sống của bạn, và để bạn nhìn thấy lũ cháu đàn con!
Ðáp: Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người.
Bài Ðọc II: Cl 3, 12-21
“Về đời sống gia đình trong Chúa”.
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côlôxê.
Anh em thân mến, như những người được chọn của Thiên Chúa, những người thánh thiện và được yêu thương, anh em hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hoà, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau, và hãy tha thứ cho nhau nếu người này có chuyện phải oán trách người kia. Như Chúa đã tha thứ cho anh em, anh em cũng hãy tha thứ cho nhau. Và trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc điều toàn thiện. Nguyện cho bình an của Chúa Kitô làm chủ trong lòng anh em, sự bình an mà anh em đã được kêu gọi tới để làm nên một thân thể. Anh em hãy cảm tạ Thiên Chúa. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. Với tất cả sự khôn ngoan, anh em hãy học hỏi và nhủ bảo lẫn nhau. Hãy dùng những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca của Thần khí, cùng với lòng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong lòng anh em. Và tất cả những gì anh em làm, trong lời nói cũng như trong hành động, tất cả mọi chuyện, anh em hãy làm vì danh Chúa Giêsu Kitô, nhờ Người mà tạ ơn Thiên Chúa Cha.
Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó. Hỡi những người con, hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là đẹp lòng Chúa. Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Cl 3, 15a. 16a
Alleluia, alleluia! – Nguyện cho bình an của Chúa Kitô làm chủ trong lòng anh em. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. – Alleluia.
Phúc Âm: Lc 2, 41-52
“Hai Ông Bà gặp Chúa Giêsu đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Hằng năm cha mẹ Chúa Giêsu có thói quen lên Giêrusalem để mừng lễ Vượt Qua. Lúc bấy giờ Chúa Giêsu lên mười hai tuổi, cha mẹ Người đã lên Giêrusalem, theo tục lệ mừng ngày lễ Vượt Qua. Và khi những ngày lễ đã hoàn tất, hai ông bà ra về, trẻ Giêsu đã ở lại Giêrusalem mà cha mẹ Người không hay biết. Tưởng rằng Người ở trong nhóm các khách đồng hành, hai ông bà đi được một ngày đàng, mới tìm kiếm Người trong nhóm bà con và những kẻ quen biết.
Nhưng không gặp thấy Người, nên hai ông bà trở lại Giêrusalem để tìm Người. Sau ba ngày, hai ông bà gặp thấy Người trong đền thờ đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ, nghe và hỏi các ông. Tất cả những ai nghe Người nói đều ngạc nhiên trước sự hiểu biết và những câu Người đáp lại.
Nhìn thấy Người, hai ông bà đã ngạc nhiên, và mẹ Người bảo Người rằng: “Con ơi, sao Con làm cho chúng ta như thế? Kìa cha Con và mẹ đây đã đau khổ tìm Con”. Người thưa với hai ông bà rằng: “Mà tại sao cha mẹ tìm Con? Cha mẹ không biết rằng Con phải lo công việc của Cha Con ư?” Nhưng hai ông bà không hiểu lời Người nói.
Bấy giờ Người theo hai ông bà trở về Nadarét, và Người vâng phục hai ông bà. Maria mẹ Người ghi nhớ những việc đó trong lòng. Còn Chúa Giêsu thì tiến tới trong sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng, trước mặt Thiên Chúa và người ta.
Ðó là lời Chúa.
Suy niệm 1: CON CÓ BỔN PHẬN
Mầu nhiệm Nhập Thể bắt đầu từ tiếng Xin Vâng ở Nadarét.
Nadarét là nơi Ngôi Lời làm người sống phần lớn thời gian.
Mái ấm Nadarét thật khác thường, và rất đỗi bình thường.
Ðây là một gia đình có bầu khí yêu thương, đạo hạnh.
Nadarét là trường học đầu tiên huấn luyện Ðức Giêsu,
chuẩn bị Ngài gánh vác sứ mạng Cha giao sau này.
Nadarét là trường dạy cầu nguyện, dạy giáo lý, dạy lao động,
dạy yêu thương đến hiến mình cho người khác.
Ðức Giêsu đã vâng phục kỷ luật của trường này.
Ngài đã chấp nhận những vị thầy đầu tiên là cha mẹ,
và Ngài đã lớn lên, chững chạc, trưởng thành,
quân bình cả về thân xác, trí tuệ lẫn tâm linh.
Con Thiên Chúa đã tập làm người ở Nadarét,
và nền giáo dục ở Nadarét đã thành công khi trao cho ta
một Giêsu khôn ngoan, đạo đức và nhân hậu, ở tuổi ngoài 30.
Nền giáo dục gia đình được coi là tốt khi giúp con cái
mở ra trước những đòi hỏi của Thiên Chúa và tha nhân.
“Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà CHA con sao?”
Từ năm 12 tuổi, cậu Giêsu đã ý thức mình là Con của Thiên Chúa,
Ðấng mà cậu trìu mến gọi là Cha.
Cậu đã sống mối tương quan thân tình độc đáo này
và cậu cảm thấy điều đó kéo theo những bổn phận:
ở lại trong nhà Cha hay lo việc của Cha.
Càng lúc Ðức Giêsu càng ý thức về mình,
trong tương quan với Cha và trong sự thúc bách của sứ mạng.
Con Thiên Chúa cần mẹ cha, cần một mái ấm để lớn lên,
nhưng cả mối dây thân thương tự nhiên ấy
cũng có lúc phải chịu hy sinh,
nếu nó cản trở sứ mạng Cha trao phó.
Ta không rõ tại sao cậu Giêsu rất mực khôn ngoan
đã ở lại Ðền Thờ mà không báo cho cha mẹ.
Nhưng chắc chắn sau này cậu sẽ phải chia tay với Mẹ Maria.
Ðức Giêsu không chỉ là người con hiếu thảo với mẹ cha,
nhưng trên hết và trước hết, Ngài là Con vâng phục CHA.
CHA trên trời là ưu tiên vượt trên mọi ưu tiên khác.
Ðức Maria không hiểu câu trả lời của Con mình.
Dù Mẹ đã nghe bao mạc khải về Con từ Gabrien, Simêon,
nhưng những biến cố đời thường vẫn làm Mẹ ngỡ ngàng.
Con vẫn là một mầu nhiệm vừa gần, vừa xa đối với Mẹ.
Mẹ không hiểu nổi, không hiểu hết hay không hiểu ngay,
nên Mẹ vẫn cung kính đứng trước mầu nhiệm
bằng thái độ vâng phục của lòng tin và nghiền ngẫm mãi.
Mẹ chẳng giữ Con lại trong vòng tay của mình.
Mẹ để Con lên đường, Mẹ dâng Con trên Núi Sọ.
Chỉ biến cố Phục Sinh mới làm Mẹ thật hiểu Con.
Cha mẹ vừa đùm bọc ấp ủ, vừa tiễn con mình vào đời.
Gia đình cung ứng những công dân tốt và tín hữu nhiệt thành.
Mỗi đứa con là một mầu nhiệm cần tôn trọng.
Giáo dục là giúp con sống cuộc đời rất riêng của nó.
Ước gì mọi bà mẹ đều như Maria, sinh các con như Giêsu.
Cầu nguyện:
Lạy Cha nhân ái, từ trời cao,
xin Cha nhìn xuống
những gia đình sống trên mặt đất
trong những khu ổ chuột tồi tàn
hay biệt thự sang trọng.
Xin thương nhìn đến
những gia đình thiếu vắng tình yêu
hay thiếu những điều kiện vật chất tối thiểu,
những gia đình buồn bã vì vắng tiếng cười trẻ thơ
hay vất vả âu lo vì đàn con nheo nhóc.
Xin Cha nâng đỡ những gia đình đã thành hỏa ngục
vì chứa đầy dối trá, ích kỷ, dửng dưng.
Lạy Cha, xin nhìn đến những trẻ em trên thế giới,
những trẻ em cần sự chăm sóc và tình thương
những trẻ em bị lạm dụng, bóc lột, buôn bán,
những trẻ em lạc lõng bơ vơ, không được đến trường,
những trẻ em bị đánh cắp tuổi thơ và trở nên hư hỏng.
Xin Cha thương bảo vệ gìn giữ
từng gia đình là hình ảnh của thánh Gia Thất,
từng trẻ em là hình ảnh của Con Cha thuở ấu thơ.
Xin Cha sai Thánh Thần Tình Yêu
đem đến hạnh phúc cho mỗi gia đình;
nhưng xin cũng nhắc cho chúng con nhớ
hạnh phúc luôn ở trong tầm tay
của từng người chúng con. Amen.
Suy niệm 2: CON PHẢI Ở NHÀ CHA CON
Khi nghĩ đến Thánh Gia, ta thường nghĩ đến một gia đình
hết sức bình yên, đầy ắp tiếng cười và niềm hạnh phúc.
Một gia đình có Chúa như gia đình Thánh Gia
dĩ nhiên không thể nào sóng gió chạm đến được.
Bài Tin Mừng hôm nay lại cho ta thấy một sự cố xảy ra,
một chuyện không vui, kéo theo nhiều âu lo và nước mắt.
Mà chuyện ấy lại xảy ra sau những ngày lễ rất vui.
Đó là tuần lễ Vượt Qua, lễ lớn nhất của dân Do-thái.
Cả gia đình gồm thánh Giuse, Mẹ Maria và Cậu Giêsu
vượt đoạn đường xa để lên Đền thờ Giêrusalem mừng lễ.
Họ vui vẻ đi chung với các đoàn hành hương.
Khi lễ kết thúc, hai ông bà trở về Nadarét,
Nghĩ rằng cậu con trai mười hai tuổi của mình đi với bà con,
sau một ngày đàng hai ông bà mới đi tìm nhưng không thấy.
Hẳn cả hai đã rơi vào tình trạng hốt hoảng, lo sợ.
Họ không biết điều gì đã xảy ra cho con mình,
đứa con được Thiên Chúa ban như một quà tặng.
Hai ông bà tìm kiếm trong tuyệt vọng và nước mắt,
gặp ai cũng hỏi, nhưng chẳng ai thấy bóng cậu bé Giêsu.
Những ngày lễ vui bỗng trở thành u ám, buồn thảm.
Vòng trở lại Đền thờ để tiếp tục tìm kiếm,
cuối cùng họ sửng sốt khi tìm thấy con ngồi rất bình yên,
như đang trò chuyện với các bậc thầy ở đó.
Chẳng nói thì ai cũng biết hai ông bà vui đến thế nào.
Họ đã mất ba ngày tìm kiếm con rồi mới tìm thấy.
Nhưng người Mẹ không thể không buông lời trách con:
“Tại sao con lại làm như vậy? Cha mẹ đã khổ tâm tìm con!”
Như Đức Maria, chúng ta cũng ngạc nhiên về Cậu Giêsu.
Cậu đã mười hai tuổi, hẳn đã biết cách cư xử với cha mẹ.
Cậu có thể ở lại Đền thờ, sao Cậu không nói một lời,
như thế tránh được bao là khổ đau và nước mắt.
Nhưng điều làm ta bị sốc lại là câu trả lời của Cậu.
Cậu trả lời câu hỏi tại sao bằng một câu hỏi tại sao khác:
“Tại sao cha mẹ tìm con?
Cha mẹ không biết con phải ở nhà của Cha con sao?”
Có người con nào dám nói với mẹ mình câu đó không,
khi nước mắt người mẹ chưa kịp khô?
Dĩ nhiên cả hai ông bà đều không hiểu lời của Cậu (Lc 2,50).
Mẹ Maria có thói quen của một tâm hồn chiêm niệm.
Khi Mẹ không hiểu thì Mẹ không bực bội gạt đi,
nhưng giữ kỹ mọi chuyện trong trái tim Mẹ (Lc 2,51).
Nhờ đó Mẹ từ từ đi sâu vào mầu nhiệm của Con mình,
từ từ hiểu hơn những gì trước đây Mẹ không hiểu.
Hành động và lời nói của Cậu Giêsu trong biến cố này
không phải là dấu hiệu nổi loạn của tuổi mới lớn,
muốn tự khẳng định mình trước quyền uy của mẹ cha.
Nhưng đây là dấu hiệu trưởng thành đầu tiên của Cậu Giêsu.
Cậu ý thức mình không những phải vâng phục cha mẹ,
mà nhất là phải vâng phục Thiên Chúa,
Đấng mà Cậu bắt đầu có tương quan thân thiết,
Đấng mà Cậu trìu mến gọi là “Cha của con” (Lc 2,49; Ga 2,16).
Khi nhận ra Cha muốn mình “phải” ở lại nhà Cha,
Cậu đã làm một quyết định khó khăn, khiến cha mẹ buồn.
Điều này cho thấy Cậu có một sự độc lập nào đó với cha mẹ,
và cho thấy sự tùy thuộc hoàn toàn của Cậu vào Thiên Chúa.
Khi nghĩ đến Mầu nhiệm Nhập Thể,
ta thường nghĩ tới Hài Nhi Giêsu sinh ra ở Belem.
Thật ra Con Thiên Chúa đã lớn lên khi mười hai tuổi,
và tiếp tục lớn lên quân bình về thể lý, trí tuệ và tâm linh,
cho đến khi đi sứ vụ cho Cha ở tuổi ba mươi (Lc 2,40.52).
Đây là mầu nhiệm của sự tăng trưởng không ngừng.
Mẹ Maria và Thánh Giuse đã đón nhận mầu nhiệm ấy,
dù gia đình cũng có lúc căng thẳng vì không hiểu nhau.
Mỗi thành viên trong nhà là một mầu nhiệm.
Tin Mừng hôm nay mời cha mẹ lắng nghe con cái,
và giúp chúng tự do đi đúng con đường Chúa mời gọi.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giê su,
sau hơn ba mươi năm sống dưới mái nhà ở Nadarét,
Chúa đã thành một người chín chắn và trưởng thành,
sẵn sàng lãnh nhận sứ mạng Cha giao.
Bầu khí yêu thương đã góp phần không nhỏ
trong việc hình thành nhân cách của Chúa.
Chúa đã học nơi thánh Giuse sự lao động miệt mài,
sự mau mắn thi hành Thánh ý Thiên Chúa,
sự âm thầm chu toàn trách nhiệm đối với gia đình.
Chúa đã học nơi Mẹ Maria sự tế nhị và phục vụ,
sự buông mình sống trong lòng tin phó thác,
và nhất là một đời sống cầu nguyện thâm trầm.
Xin nhìn đến gia đình chúng con,
xin biến nó thành nơi sản sinh những con người tốt,
biết yêu thương tha thứ,
biết cầu nguyện và phục vụ.
Ước gì xã hội chúng con lành mạnh hơn,
Giáo hội chúng con thánh thiện hơn,
nhờ có những người trẻ khôn ngoan, khỏe mạnh,
và tràn đầy ơn nghĩa Chúa. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ